Trước khi đến Phần Lan
Không cần trả tiền cho môi giới lao động
Bạn không phải trả gì cho môi giới lao động hoặc người hay công ty cung ứng lao đông. Theo pháp luật Phần Lan không được yêu cầu phí gì trong bất kỳ giai đoạn nào, kể cả sau khi trở về quê hương. Các chi phí duy nhất của bạn là
- phi làm/nộp đơn
- các chi phí hồ sơ và
- vé máy bay đi Phần Lan.
Hãy lưu giữ toàn bộ biên lai thanh toán phí. Hợp đồng lao động, tiền lương và điều kiện lao động
Trước khi khởi hành hãy chắc chắn rằng nơi làm việc đã hứa cho bạn là có thật. Nếu bạn không chắc chắn, hãy liên hệ với Lãnh sự quán Phần Lan gần nhất. Hãy kiểm tra mức lương của bạn và thời giờ làm việc trong
- hợp đồng lao động
- biên bản thỏa thuận cung ứng việc làm
- đơn TEM054 hoặc
- biểu mẫu TY6_plus (lao động thời vụ).
Lương của bạn phải đủ trang trải cuộc sống. Ở Phần Lan mọi thứ đều đắt đỏ. Sau này người sử dụng lao động không được làm/thay hợp đồng lao động tệ hơn. Tiền lương và mọi quyền lợi sẽ được cải thiện. Tất cả điều kiện lao động phải viết ra giấy hoặc ví dụ viết trong thư điện tử. Hãy lưu giữ tất cả giấy tờ và thư điện tử. Bạn sẽ cần chúng nếu có tranh chấp.
Khi bạn đến Phần Lan
Hợp đồng lao động và bắt đầu công việc
Bạn có thể bắt đầu làm việc tại Phần Lan khi bạn được cấp giấy phép cư trú, giấy chứng nhận lao động thời vụ hoặc thị thực lao động thời vụ. Nếu bạn làm việc tối đa ba tháng, có thể bạn không cần giấy phép cư trú. Hãy kiểm tra thông tin từ Sở Di trú Phần Lan tại migri.fi/en/work-without-residence-permit (tiếng Anh). Ở Phần Lan các hiệp hội người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận về lương và điều kiện lao động. Các hiệp hội soạn thỏa ước lao động tập thể, thỏa thuận như về lương tối thiểu và thời giờ làm việc. Thông thường tiền lương phải luôn được trả ít nhất 8 euro/giờ. Trong thời gian thực tập cũng được trả lương. Trong ấn phẩm Người lao động nước ngoài ở Phần Lan phát hành bởi Cục Bảo hộ lao động tại tyosuojelu.fi/work-in-finland có thông tin về điều kiện lao động ở Phần Lan bằng nhiều ngôn ngữ. Người lao động và người sử dụng lao động sẽ còn cùng nhau làm hợp đồng lao động chính xác hơn. Nên làm hợp đồng lao động bằng văn bản với ngôn ngữ mà bạn hiểu. Người sử dụng lao động và người lao động phải ký hợp đồng. Hợp đồng băng miệng cũng ràng buộc các bên, nhưng khó chứng minh được. Đừng ký hợp đồng lao động hoặc giấy tờ nào khác nếu bạn không hiểu nội dung của nó. Hãy hỏi nếu có những điểm mà bạn không rõ. Nếu làm hợp đồng lao động bằng miệng, người sử dụng lao động phải cung cấp cho bạn văn bản xác minh về các điều kiện trong công việc. Hãy liên hệ với Cục Bảo hộ lao động nếu bạn không được bản xác minh ngay cả khi bạn yêu cầu. Người sử dụng lao động có thể lấy bản sao copy của hộ chiếu và giấy phép cư trú của bạn, nhưng không được giữ bản gốc. Tuy vậy bạn có thể đưa hộ chiếu cho người này cất nếu cảm thấy an toàn hơn ví dụ vì ở nhà trọ tập thể.
Quyền lợi và nghĩa vụ của người sử dụng lao động và người lao động
Là người nước ngoài, bạn có quyền lợi và nghĩa vụ giống như người Phần Lan tại nơi làm việc, mặc dù bạn không có giấy phép cư trú.
Cục Bảo hộ lao động giám sát những nơi làm việc ở Phần Lan, Bạn luôn luôn có thể liên hệ với Cục Bảo hộ lao động nếu bạn gặp vấn đề nào đó tại nơi làm việc. Ví dụ như nếu trả tiền lương quá ít cho bạn hoặc nếu công việc không được an toàn. Nếu bạn muốn, bạn cũng có thể ẩn danh khi liên hệ.
Bạn có thể tham gia Công đoàn ngành và sau vài tháng làm việc có thể gia nhập Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp. Bạn sẽ được Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp trả trợ cấp thất nghiệp theo ngày nếu bị thất nghiệp. Công đoàn ngành có thể giúp đỡ nếu bạn gặp vấn đề nào đó với người sử dụng lao động.
Người sử dụng lao động của bạn phải chăm lo an toàn lao động. Bạn phải được hướng dẫn làm quen với môi trường, những quy định và máy móc thiết bị tại nơi làm việc. Bạn cũng phải được mua bảo hiểm tai nạn lao động.
Ở Phần Lan làm việc tối đa 40 giờ/tuần. Tất cả thời gian có mặt tại nơi làm việc được tính vào giờ làm việc, ngay cả khi bạn không có khách hàng hoặc công việc.
Mỗi tuần phải có ngày nghỉ ngơi, nghĩa là làm việc không thể thiếu ngày nghỉ. Khi đi làm cũng được tích lũy ngày nghỉ hằng năm được hưởng lương.
Bạn chỉ làm công việc mà đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động. Pháp luật và các thỏa ước lao động tập thể quy định rằng làm thêm giờ cần sự đồng ý của bạn. Tiền lương làm thêm giờ cũng phải được trả theo các thỏa ước. Hãy kiểm tra kĩ là bạn được trả lương cho tất cả số giờ làm việc của bạn. Cũng nên kiểm tra số ngày nghỉ phép năm.
Hằng ngày hãy ghi vào sổ tay hoặc trên điện thoại số giờ làm việc của bạn. Bạn cũng có thể chụp hình danh sách ca làm việc mà có ghi số giờ làm việc. Sau này bạn có thể cần những thông tin này.
Không ai được ép buộc bạn quan hệ tình dục hoặc phạm tội. Hăm dọa và bạo lực cũng là hành vi phạm tội tại nơi làm việc. Bạn có quyền tự do đi lại khi bạn không đi làm.
Nếu bạn bị đe dọa, hãy tìm chỗ an toàn ngoài phạm vi nơi làm việc và gọi điện thoại đến số khẩn cấp 112. Bạn sẽ được giúp đỡ ngay cả khi bạn không có giấy phép cư trú tại Phần Lan,
Tài khoản ngân hàng và trả lương
Ở Phần Lan lương được trả vào tài khoản ngân hàng (lương cũng có thể được trả bằng tiền mặt ví dụ khi làm thời vụ). Tài khoản ngân hàng là sở hữu riêng. Không ai có quyền sử dụng tài khoản, thẻ ATM hoặc tên đăng nhập và mật khẩu của bạn. Bạn phải được nhận phiếu lương mỗi khi thanh toán tiền lương. Trong phiếu lương có những thông tin sau
- tiền lương (và mức lương được tính như thế nào)
- các khoản phụ cấp
- các quyền lợi (ví dụ ở nhà trọ)
- thuế phải nộp
- các phí khác quy định bởi pháp luật.
Người sử dụng lao động không được thu những phí bất hợp pháp từ tiền lương. Người này không được tái sử dụng tiền lương hoặc một phần bằng cách chuyển tiền từ tài khoản của bạn sang một tài khoản khác.
Hãy liên hệ với Cục Bảo hộ lao động nếu bạn không được người sử dụng lao động cung cấp phiếu lương ngay cả khi bạn yêu cầu.
